Orthodox Christian Initiative for Africa: Kanisa la Orthodox na Kanisa Katoliki

Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2015

Kanisa la Orthodox na Kanisa Katoliki

Waorthodoksi

Maeneo ya Waorthodoksi katika Ulaya na Mashariki ya Kati

Waorthodoksi ni Wakristo wanaofuata mapokeo ya Mitume wa Yesu jinsi yalivyostawi kihistoria katika Ukristo wa Mashariki upande wa mashariki wa Dola la Roma iliyoitwa pia Bizanti na nje ya mipaka yake. Leo hii ni nchi za Ulaya ya Mashariki pamoja na nchi za Mashariki ya Kati ulipoenea baadaye dini ya Uislamu.

Jina hilo lina asili ya Kigiriki likitokana na maneno όρθος ("orthos", yaani "nyofu", "sahihi") na δόξα ("doksa", yaani "rai", "fundisho") yaani "wenye fundisho sahihi".

Jina hilo lilitungwa ili kutofautisha Wakristo waliofuata mafundisho rasmi ya imani yaliyotolewa na Mitaguso ya kiekumene dhidi ya mikondo mingine ya wakati ule.

Kwa namna ya pekee jina hilo lilitumika upande wa mashariki, hivi kwamba lilipotokea farakano la mwaka 1054, likabaki kama jina maalumu la makanisa yenye ushirika na Patriarki wa Konstantinopoli (leo Istanbul katika Uturuki).

Makanisa ya kujitegemea ya Kiorthodoksi ni kama yafuatayo:

Patriarki wa Konstantinopoli
Patriarki wa Aleksandria
Patriarki wa Antiokia
Patriarki wa Yerusalemu
Patriarki wa Moskwa na Urusi
Patriarki wa Peć na Serbia
Patriarki wa Romania
Patriarki wa Bulgaria
Patriarki wa Georgia
Kanisa la Kiorthodoksi la Kipro
Kanisa la Kiorthodoksi la Ugiriki
Kanisa la Kiorthodoksi la Poland
Kanisa la Kiorthodoksi la Albania
Kanisa la Kiorthodoksi la Uceki na Slovakia

Dume wa Alexandria na zote Africa Theodoros II

na Askofu wa Mwanza na Bukoba Askofu Jeronymos.

Hivi karibuni hata makanisa mengine ya mashariki yamechagua kujiita hivyo, ingawa yanaendelea kutofautiana kuhusu maazimio kadhaa ya mitaguso mikuu iliyokubaliwa na Wakristo walio wengi. Leo hii wanatofautisha kwa kutumia majina

"Waorthodoksi" kwa makanisa yaliyotokana na kanisa rasmi la Bizanti (Roma Mashariki) (ing.: Eastern Orthodox)
"Waorthodoksi wa Mashariki" kwa makanisa yaliyojitenga na kanisa hili la Bizanti (ing. Oriental Orthodox)

Hata hivyo pande mbili zinafanana katika liturgia na staili za ibada zao pia katika sheria kuhusu maaskofu (wasiooa), makasisi (wanaoweza kuoa) na umonaki.

Dume wa Alexandria nchini Madagascar

Kutoka blog yetu

Kanisa halisi la Mashariki yake ni familia ya matawi 13, zimeenea katika mataifa ambayo ziko (kwa mfano, Kanisa Kigiriki sahihi, Kanisa la sahihi la Kirusi). Zimeunganika katika ufahamu wao wa sakramenti, mafundisho, liturujia, na utawala wa kanisa, lakini kila moja inasimamia mambo yake yenyewe.
Kiongozi wa Kanisa la Orthodox ni Yesu Kristo. Watakatifu Wakristo Orthodox kuwasiliana naye mara kwa mara. Baba wa Constantinople (Istanbul, Uturuki) ni kuchukuliwa kiekumeni au mdume wa kote.
Tofauti na Papa wa Roma, ambaye anajulikana kama VICARIUS FILIUS DEI (mwakilishi wa Mwana wa Mungu), askofu wa Constantinople anajulikana kama Primus inter Pare (wa kwanza miongoni mwa usawa). Yeye anafurahia heshima ya kipekee, lakini yeye hana uwezo wa kuingilia kati madhehebu mengine 12 ya Orthodox.
Dume wa Afrika ni mfumo dume wa Alexandria na zote Africa.
Kanisa halisi kiimani la Mashariki linadai kuwa kanisa moja pekee la kweli la Kristo, na locates asili yake ya nyuma kwa mitume wa kwanza kwa njia ya uridhi usiokatika wa kitume.
Kanisa la Orthodox anasisitiza deification wa mtu (mtu inakuwa kama mungu), mchakato taratibu, ambapo Wakristo Orthodox huwa zaidi na zaidi kama Kristo, ni umoja na Mungu na alifanya mtakatifu.

Mtakatifu Musa Ethiopa

Kanisa Katoliki (Nakala hii ina taarifa kutoka humo : https://sw.wikipedia.org/wiki/Katoliki na maneno yangu mwenyewe)

Kanisa la Orthodox madai kwamba yeye kwa kweli ni Kanisa Katoliki. Wengine wote Wakristo wengine na wale walio katika ushirika na Papa wa Roma, ni gone kutoka Kanisa la Orthodox. Kanisa Katoliki wa Roma alizaliwa katika karne ya 10, kubadilisha Ukristo katika pointi zake zote kuu.

Neno la Kiswahili Katoliki limetokana na lile la Kigiriki καθολικός (katholikos), maana yake "kadiri ya utimilifu", "zima".

Katika eklesiolojia ya Ukristo, jina hilo lina historia ndefu na matumizi kadhaa.

Kwa wengine, neno "Kanisa Katoliki" linahusu Kanisa ambalo lina ushirika kamili na Askofu wa Roma na linaloundwa na umoja wa madhehebu ya Kilatini na 23 ya Makanisa Katoliki ya Mashariki: ndiyo matumizi ya kawaida katika nchi nyingi. Waumini wake wengi hawajibaini kama "Waroma", lakini kama "Wakatoliki" tu.

Waorthodoksi wanaamini kwamba Kanisa lao ni la kwanza na ndilo Kanisa lenyewe.

Ukatoliki hufikiriwa moja ya sifa za Kanisa, nyingine zikiwa umoja, utakatifu na utume. Kulingana na Kanuni ya Imani ya Nicea ya mwaka 381: "Naamini Kanisa moja, takatifu, katoliki la Mitume."

Askofu ya Uganda Yona

Historia ya matumizi ya Kikanisa ya neno "katoliki"

Katika Karne ya 2

Barua zilizoandikwa na Ignas wa Antiokia kwa Wakristo wenzake wa sehemu mbalimbali mwaka 106 hivi ni ushahidi wa awali wa matumizi ya neno Kanisa Katoliki (Barua kwa Wasmirna, 8). Kwa kusema Kanisa Katoliki Ignas alitaja kanisa zima katika ushirika na Askofu wa Roma (Orthodox Papa).

Kifodini cha Mt. Ignas.

Ignas aliandika kwamba baadhi ya wazushi wa wakati wake, ambao hawakuamini kwamba Yesu aliteswa na kufa, wakisema badala yake kwamba "yeye alionekana tu kuteseka" (Smyrnaeans, 2), hawakuwa Wakristo wa kweli.

Neno hili pia hutumika katika Kifodini cha Polikarpo mwaka 155 na katika Hati ya Muratori mwaka 177.

Sirili wa Yerusalemu

Sirili wa Yerusalemu (kama 315-386) aliwataka wale aliokuwa akiwafunza katika imani ya Kikristo: "Kama wewe saa yoyote unakaa katika miji, usitafute tu mahali ambapo 'nyumba ya Bwana' ipo (kwani madhehebu mengine pia huvunja wito wao wakiita maabadi yao 'nyumba ya Bwana'), wala si kanisa, lakini ulizia Kanisa Katoliki. Kwa kuwa hilo jina ni la pekee kwa Kanisa takatifu, mama yetu sote, ambaye ni bibi arusi wa Bwana wetu Yesu Kristo, Mwana pekee wa Mungu" (Katekesi, XVIII, 26).

Agostino wa Hippo

Matumizi ya neno Katoliki kwa lengo la kutofautisha Kanisa la "kweli" kutoka makundi ya uzushi hupatikana pia katika Agostino wa Hippo (354-430) aliyeandika:

"Katika Kanisa Katoliki, kuna mambo mengine mengi ambayo huniweka karibu nalo. Ridhaa ya watu na mataifa hunitunza katika Kanisa; pia mamlaka yake, ambayo ilianzishwa kwa miujiza, na kulishwa na tumaini, na kuongezwa kwa upendo, ulioimarishwa na umri. Mlolongo wa maaskofu huniweka mimi, mwanzo kutoka kiti cha Mtume Petro, ambaye Bwana, baada ya kufufuka kwake, akampa mamlaka kulisha kondoo zake (Yoh 21:15-19), chini ya sasa Uaskofu (katika Roma: hapa Agostino anazungumza juu ya urithi wa Papa).
"Na hivyo, mwisho, je sana jina la "Katoliki", ambalo, si bila sababu, huku kukiwa na uzushi mwingi, Kanisa linabakia hivyohivyo kwamba, ingawa wazushi wote wanataka kuitwa Wakatoliki, lakini wakati ambapo mgeni anauliza wapi Kanisa Katoliki hukutana, hakuna mzushi anayethubutu kumpeleka nyumbani kwake.
"Hivyo basi idadi na umuhimu ni mahusiano ya thamani ya mali kwa jina la Kikristo ambayo humweka muumini katika Kanisa Katoliki, kama haki inavyopasa ... Pamoja nanyi, ambapo hakuna mambo haya kunivutia au kuniweka ... Hakuna mtu atakayenihamisha kutoka imani ambayo inahusu akili yangu pamoja na mahusiano ya wengi na hivyo nguvu ya dini ya kikristo ... Kwa upande wangu, singeweza kuamini Injili kama nisingeoongozwa na mamlaka ya Kanisa Katoliki."
Dhidi ya Waraka wa Wamani inayoitwa Msingi, sura ya 4: kuhusu Imani Katoliki.

Rwanda

Vincent wa Lerins

Mtakatifu mwingine aliyeishi wakati wa Agostino, Vincent wa Lerins, aliandika mwaka 434 (akitumia jina Peregrinus) kitabu kinachojulikana kama Commonitoria ("Kumbusho").

Humo alisisitiza kwamba, kama mwili wa binadamu, mafundisho ya Kanisa huendeleza ukweli huku yakitunza utambulisho wake (mstari 54-59, sura XXIII): "Katika Kanisa Katoliki lenyewe, tuwe waangalifu iwezekanavyo, kwamba sisi hushikilia imani ambayo imekuwa ikiaminiwa kila mahali, daima, na wote. Kwa kuwa ni kweli na katika 'Katoliki', ambayo kama jina lenyewe na sababu ya kutangaza kitu, unaoeleweka na kila mtu. Utawala huu tutakuwa tumeuzingatia kama tutafuata umoja katika ulimwengu, muda, ridhaa. Tutafuata umoja kama tunakiri kwamba imani moja kuwa kweli, ambayo Kanisa zima duniani kote tunakiri; muda, kama sisi tusikose busara tukaondoka kutoka tafsiri ya mababu wetu; kukubali, katika namna, kama sisi wenyewe katika zamani kuambatana na ridhaa, ufafanuzi na bidii ya wote, au wa madaktari wa mapadri wote" (sehemu 6, mwisho wa sura II).

Ona pia

Umonaki katika Kanisa la Orthodox
Wamisionari tano halisi ambaye heri Afrika kusini mwa Sahara (na takatifu mtoto bila majina ya Afrika)

KUTAFUTA IMANI LAKUNYOLOKA – AMA KI ORTHODOKSI
Liturghia Takatifu
Habari Kutokanyumba la Watawa Mukanisa la Orthodoksi Mtakatifu Nektario Mudji wa Kolwezi Inchi la Kongo Baada Zaire

Kwa lugha ya Kiingereza

The Orthodox Church in Uganda, an outgrowth of indigenous self discovery
The Orthodox Church in Kenya & the Orthodox Patriarchal Ecclesiastical School of Makarios III
The Orthodox Church in Congo & Gabon & the Orthodox University "St. Athanasius Athonite"
The Orthodox Church in Tanzania

The Orthodox Church in Sierra Leone : Battle against Ebola

The Orthodox Church in Nigeria

The Orthodox Christian Church in Madagascar

The Orthodox Church in Zambia & Malawi