Ουγκάντα – Κένυα: Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Αφρικής

 
Επιμέλεια Θεόδ. Ι. Ρηγινιώτης

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ, Αέναη επΑνάσταση 

Μελετώντας την ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην υποσαχάρια Αφρική (δηλ. στις χώρες από την έρημο Σαχάρα και κάτω) διαπιστώνουμε κάτι συγκινητικό: την εμπλοκή των Ορθοδόξων Εκκλησιών στους αγώνες των αφρικανικών λαών για την απελευθέρωσή τους από τους δυτικοευρωπαίους αποικιοκράτες και ιδιαίτερα τους Άγγλους.

Στο άρθρο «Orthodox Mission in Tropical Africa» του Νοτιοαφρικανού Stephen Hayes, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Missionalia, the journal of the Southern African Missiological Society (και αναδημοσιεύεται στο Διαδίκτυο, όπου μπορείτε να το αναζητήσετε), διαβάζουμε πως οι περισσότεροι δυτικοευρωπαίοι συγγραφείς που έγραψαν για την ιστορία της χριστιανικής ιεραποστολής στην Αφρική, δεν αναφέρονται καθόλου (ή σχεδόν καθόλου) στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Ένας λόγος που εντοπίζει γι’ αυτό, είναι η προκατάληψη των ρωμαιοκαθολικών και των προτεσταντών απέναντι στις Ορθόδοξες Εκκλησίες των αφρικανικών χωρών, επειδή πολλές από αυτές ταυτίστηκαν με την πάλη ενάντια στην αποικιοκρατία.

Η αποικιοκρατία

Από το 15ο αιώνα μ.Χ. (την εποχή των «μεγάλων εξερευνήσεων») όλα τα βασίλεια της δυτικής Ευρώπης, με το στόλο και το στρατό τους, κατέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη μας και το μετέτρεψαν σε «αποικίες» τους. Δημιούργησαν, δηλαδή, αυτοκρατορίες, που εκμεταλλεύονταν όσα προϊόντα ή πλούτη μπορούσαν να πάρουν από τις διάφορες χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Αμερικής. Έτσι, χώρες όπως η Αγγλία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία μετατράπηκαν σε μεγάλες αποικιοκρατικές δυνάμεις. Το ίδιο και η Γερμανία και (λιγότερο) η Ιταλία. Η ισχυρότερη από τις αυτοκρατορίες αυτές ήταν η Αγγλία, γι’ αυτό και ήταν, αρχικά, ο κυριότερος αντίπαλος του Χίτλερ, στη δική του προσπάθεια να κατακτήσει τον κόσμο.

Από το 18ο και 19ο αιώνα, κάποιες χώρες, ιδίως στην Ασία (π.χ. Κίνα, Επανάσταση των Μπόξερς, 1900 – στην οποία δυστυχώς συνέβησαν και βαρβαρότητες, όπως το μαρτύριο των 222 ορθοδόξων Κινέζων αγίων) και στην Αμερική, άρχισαν να επαναστατούν για να κερδίσουν την ανεξαρτησία τους. Η πρώτη απ’ αυτές ήταν η Αϊτή (τις ΗΠΑ δεν τις συμπεριλαμβάνω, γιατί εκεί επαναστάτησαν οι Βρετανοί άποικοι ενάντια στη μητρόπολή τους, την Αγγλία, και όχι οι ντόπιοι, δηλ. οι Ινδιάνοι, των οποίων η τύχη είναι λίγο πολύ γνωστή). Η Αϊτή ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος. Μόλις τελείωσε τον δικό της απελευθερωτικό πόλεμο εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών, κατεστραμμένη οικονομικά, έστειλε στο Παρίσι, στον Αδαμάντιο Κοραή, 25 τόνους καφέ, να πουληθούν, για να αγοραστούν όπλα για τον ελληνικό αγώνα. Επίσης έστειλε 100 εθελοντές μαύρους στρατιώτες να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων, αλλά δυστυχώς το πλοίο βυθίστηκε!

 Ορθόδοξοι χριστιανοί της Αϊτής (από εδώ)

Οι χώρες της Αφρικής (που, τους προηγούμενους αιώνες, είχαν ταλαιπωρηθεί ιδιαίτερα και από το δουλεμπόριο) ανεξαρτητοποιήθηκαν, μία προς μία, κατά τον 20ό αιώνα, ενώ ακόμη και σήμερα υπάρχουν περιοχές έξω από την Ευρώπη, που «ανήκουν» («νόμιμα») σε ευρωπαϊκές χώρες.

Οι δυτικοευρωπαίοι ιεραπόστολοι, που έφταναν στις αποικίες, κάποτε υπερασπίζονταν τους ιθαγενείς πληθυσμούς, αλλά τις περισσότερες φορές τάσσονταν με το μέρος των αποικιοκρατών κατακτητών. Γι’ αυτό, αν και μεγάλοι ντόπιοι πληθυσμοί γίνονταν χριστιανοί (ρωμαιοκαθολικοί και προτεστάντες), σταδιακά οι ντόπιοι άρχιζαν να αποστρέφονται αυτές τις μορφές του χριστιανισμού, που τις συνέδεαν με την καταπίεση και την εκμετάλλευσή τους από τους κατακτητές. Σύγχρονος ορθόδοξος κληρικός από την Τανζανία είπε κάποτε: «Όταν ήρθαν εδώ οι Ευρωπαίοι, εκείνοι κρατούσαν στα χέρια τους το ευαγγέλιο κι εμείς κρατούσαμε τη γη μας. Τώρα, εμείς κρατάμε το ευαγγέλιο και εκείνοι κρατούν τη γη μας!».

Έτσι, στην Αφρική, άρχισαν να σχηματίζονται οι λεγόμενες «Ανεξάρτητες Αφρικανικές Εκκλησίες» ή «African Initiated Church», δηλαδή αυτόνομες χριστιανικές ομάδες, που δεν υπάγονται σε καμιά κανονική Εκκλησία, και που συχνά συνδυάζουν το χριστιανισμό με στοιχεία από τις αρχαίες ειδωλολατρικές θρησκείες των αφρικανικών φυλών. Οι ομάδες αυτές σήμερα είναι περισσότερες από 10.000 και αριθμούν εκατομμύρια οπαδούς σε πολλές χώρες της Αφρικής.

Κάποιες από τις ομάδες αυτές, όταν μάθαιναν την ύπαρξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εντάσσονταν σ’ αυτήν, πράγμα που συνέβαλε πάρα πολύ στην εξάπλωση της Ορθοδοξίας στην αφρικανική ήπειρο. Τέτοια είναι π.χ. η Αφρικανική Ορθόδοξη Επισκοπελιανή Εκκλησία στη χώρα της Νότιας Αφρικής, που για την ένωσή της με την Ορθόδοξη Εκκλησία πρωτοστάτησαν ο ηγέτης της, αρχιεπίσκοπος Σίμων Thamaga, και η Νοτιοαφρικάνα Χριστίνα Mothapo († 10 Ιουλίου 2015 [φωτο (από εδώ)]).

Ουγκάντα

Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα (το πιο χαρακτηριστικό ίσως) είναι ο τρόπος, με τον οποίο ρίζωσε η Ορθοδοξία στην Ουγκάντα και την Κένυα.

Τη δεκαετία του 1920, μια ομάδα μορφωμένων μαύρων αναζητητών εντάχθηκε στη λεγόμενη «Αφρικανική Ορθόδοξη Εκκλησία», που είχε ιδρύσει στην Αμερική ο Αφροαμερικανός George Alexander McGuire. Η ομάδα αυτή αποτελούνταν από τους Ουγκαντέζους Ρουβήμ-Σπάρτα Μουκάσα, Οβαδία Μπασαγιακιτάλο (Basajjakitalo), Θεόδωρο Ναγκιάμα και Ειρηναίο Ματζίμπι και τον Κενυάτη Άρθουρ-Γεώργιο Γκαντούνα.

Ο Ρουβήμ-Σπάρτας και ο Οβαδίας χειροτονήθηκαν ιερείς της «Εκκλησίας» αυτής στην Ουγκάντα. Κάποια στιγμή όμως διαπίστωσαν ότι υπάρχει η πραγματική Ορθόδοξη Εκκλησία, που έχει κέντρο στην Αφρική το πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Ήρθαν σ’ επαφή με τον τότε πατριάρχη και μετά από μελέτη και πολλές συζητήσεις – μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου – ολόκληρη η ομάδα της «Αφρικανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας» της Ουγκάντας εντάχθηκε στην κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτό ήταν το πρώτο κατέβασμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στους ντόπιους πληθυσμούς κάτω από τη Σαχάρα, με πρόσκληση των ίδιων των ιθαγενών, χωρίς ιεραποστολή από πλευράς της Εκκλησίας.

Όλα τα μέλη της παραπάνω συντροφιάς χειροτονήθηκαν ιερείς, μάλιστα ο Ρουβήμ-Σπάρτας και (πολύ αργότερα) ο Θεόδωρος Ναγκιάμα κάποια στιγμή έγιναν και επίσκοποι.

Όμως δεν χρησιμοποίησαν τις θέσεις τους για να εξυπηρετήσουν τον εαυτό τους, αλλά μπήκαν στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας τους από το αποικιοκρατικό καθεστώς. Έτσι, το καθεστώς άρχισε να καταδιώκει την Εκκλησία και ο π. Ρουβήμ-Σπάρτας έμεινε πέντε χρόνια στη φυλακή, λόγω των προσπαθειών του για τη μόρφωση του λαού, πράγμα που εμπόδιζε το κράτος.

Στην Αμερική, το 1979, ο π. Σεραφείμ Ρόουζ (ένας πρώην άθεος φιλόσοφος, που έγινε ορθόδοξος χριστιανός και κατέληξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους διδασκάλους της Ορθοδοξίας στο δυτικό κόσμο) δημοσίευσε  στο περιοδικό του, τον «Ορθόδοξο Λόγο» («Orthodox Word»), επιστολή ενός ορθόδοξου χριστιανού από την Ουγκάντα, που είχε φτάσει χέρι με χέρι και κατάγγελλε το καθεστώς του δικτάτορα Ίντι Αμίν (Αμίν Νταντά). Και έγραψε:

«Σήμερα οι Αφρικανικές Ορθόδοξες Εκκλησίες στην Ουγκάντα, την Κένυα και άλλες χώρες της Ανατολικής Αφρικής, είναι παραδείγματα καρποφορίας της αναζήτησης της Ορθοδοξίας. Παρ’ όλη τη δυσκολία και χωρίς να παρέχεται οποιαδήποτε βοήθεια από τον ορθόδοξο κόσμο του εξωτερικού, έχουν φθάσει στην πληρότητα της Ορθοδοξίας, αποφεύγοντας τις παγίδες στις οποίες πολλοί δυτικοί νεοφώτιστοι έχουν πέσει» (βλ. παραπομπή στο τέλος του άρθρου).

Το 1982, όταν κοιμήθηκε ο π. Ρουβήμ-Σπάρτας, ως επίσκοπος πλέον (με τον τίτλο επίσκοπος Νειλοπόλεως), γράφτηκε: «Ο τολμηρός και πιστός δούλος Κυρίου... Αν οι άρχοντες κυβερνούν εν ζωή, οι άγιοι κυβερνούν από τον τάφο».

Μια λεπτομέρεια: ο π. Ρουβήμ-Σπάρτας είχε πάρει μόνος του το όνομα «Σπάρτας», όταν ήταν νέος, από θαυμασμό προς τη γενναιότητα των αρχαίων Σπαρτιατών, για την οποία είχε διαβάσει σε εφηβική ηλικία.

Ο επίσκοπος Ουγκάντας π. Ιωνάς

Κένυα

Στην Κένυα (αγγλική αποικία επίσης), ένας από την παρέα των Αφρικανών αναζητητών, που αναφέραμε πριν, ο Άρθουρ Γκαντούνα, είχε δημιουργήσει την ανεξάρτητη «Αφρικανική Ορθόδοξη Εκκλησία της Κένυας». Το 1946 τον επισκέφτηκαν από την Ουγκάντα ο π. Ρουβήμ-Σπάρτας και ο π. Οβαδίας και του μίλησαν για την Ορθόδοξη Εκκλησία, με την οποία είχαν ενωθεί. Έτσι ο Γκαντούνα και η ομάδα του εντάχθηκαν στο πατριαρχείο Αλεξανδρείας και ο ίδιος έγινε ο πρώτος Κενυάτης ορθόδοξος ιερέας, παίρνοντας το όνομα Γεώργιος.

Τη δεκαετία του 1950 ο π. Γεώργιος Γκαντούνα, μαζί με πολλούς ορθόδοξους ιερείς, αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της Κένυας. Ο ίδιος έμεινε δέκα χρόνια στη φυλακή, λόγω της συμμετοχής του σ’ αυτόν τον αγώνα, και εκεί έγινε φίλος του φυλακισμένου ηγέτη Γιόμο Κενυάτα, μελλοντικού προέδρου της ελεύθερης Κένυας.

Την εποχή εκείνη η Ορθόδοξη Εκκλησία υπέστη σκληρό διωγμό από το καθεστώς. Ο Stephen Hayes γράφει: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία απαγορεύτηκε, τα σχολεία και οι ναοί έκλεισαν από το αποικιακό καθεστώς. Πολλές εκκλησίες κάηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις και οι κληρικοί οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης».

Όλα αυτά προκάλεσαν ραγδαία εξάπλωση της Ορθοδοξίας στις χώρες αυτές, ενώ οι ρωμαιοκαθολικοί και προτεστάντες ιερείς και ιεραπόστολοι θεωρήθηκαν από τους ίδιους τους ντόπιους ως συνεργάτες των αποικιοκρατών. Γράφει ο Stephen Hayes: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρήθηκε από πολλούς Κενυάτες (και από τους Βρετανούς αποικιοκράτες) ως η εκκλησία της Uhuru» (= ελευθερία, στη γλώσσα σουαχίλι της Ανατολικής Αφρικής)

Ο Μακάριος στην Κένυα

Το 1956 ένας άλλος αγωνιστής ενάντια στην αποικιοκρατία, ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος, εξορίστηκε από τους Άγγλους στις Σεϋχέλλες, μαζί με το μητροπολίτη Κυρηνείας (της Κύπρου) Κυπριανό και τον δημοσιογράφο Πολ. Ιωαννίδη. Το Μάρτιο του 1957 απελευθερώθηκε και τον Απρίλιο του 1957 ήρθε την Κένυα, συμμετείχε στη θεία λειτουργία στον ορθόδοξο μητροπολιτικό ναό του Ναϊρόμπι και κήρυξε εναντίον της αποικιοκρατίας. Αυτό εμψύχωσε και ενθουσίασε τους ηγέτες του αγώνα της ανεξαρτησίας της Κένυας, πολλοί από τους οποίους (μαζί με τον ορθόδοξο κλήρο) ήταν ακόμα στη φυλακή. Προκάλεσε επίσης κατάπληξη στις αγγλικές αρχές, καθώς και ερωτήματα που τέθηκαν στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, σχετικά με το γιατί ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε επιτραπεί να κηρύξει στην Κένυα!

Μια στενή φιλία αναπτύχθηκε μεταξύ του Μακαρίου και του Γιόμο Κενυάτα, του μελλοντικού προέδρου της Κένυας. Η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1960 και η Κένυα το 1963. Το 1970 ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος, που ήταν πλέον Πρόεδρος της Κύπρου, κλήθηκε στην Κένυα για επίσημη επίσκεψη και συναντήθηκε επίσης με τους ηγέτες της Ορθόδοξης Εκκλησίας εκεί, ενώ επισκέφθηκε ορθόδοξες ενορίες σε διάφορα μέρη της Κένυας.

Ο Μακάριος συγκλονίστηκε από τη φτώχεια της Εκκλησίας και του λαού και έγραψε στο πατριαρχείο Αλεξανδρείας, προσφέροντας συγχρόνως τη βοήθειά του. Έτσι, σε συνεργασία με τον πρόεδρο Κενυάτα, ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος χρηματοδότησε δύο εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ο λαός της Κένυας τον αγκάλιασε ως μεγάλο ευεργέτη και μέχρι το 1971 (που ξαναπήγε) βάφτισε ορθόδοξους χριστιανούς περισσότερους από 10.000 ανθρώπους στις περιοχές Kagira και Nyeri.

Για πολλά χρόνια στην Κένυα δεν υπήρχε Μητροπολίτης, αλλά το 1981 τοποθετήθηκε εκεί, ως μητροπολίτης Ανατολικής Αφρικής, ο επίσκοπος Αναστάσιος Γιαννουλάτος (σημερινός αρχιεπίσκοπος Αλβανίας), ένας από τους σπουδαιότερους ορθόδοξους ιεραπόστολους του εικοστού αιώνα, αλλά και από τους ανώτερους κληρικούς που είχαν αγωνιστεί υπέρ της δημοκρατίας την περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα. Η παρουσία του στην Αφρική (όπου είχε ζήσει και παλαιότερα, έχοντας μελετήσει τις τοπικές θρησκείες, διαλέκτους και πολιτισμούς, αλλά είχε φύγει γιατί προσβλήθηκε από μαλάρια) συνέβαλε καθοριστικά όχι μόνο στην ανάπτυξη της Ορθοδοξίας (χειροτόνησε δεκάδες ιθαγενείς ιερείς, ενώ προηγουμένως υπήρχαν ελάχιστοι), αλλά και στην εκπαιδευτική και ανθρωπιστική προσφορά της Εκκλησίας σε ολόκληρη την Ανατολική Αφρική.

Τανζανία

Ορθόδοξοι γάμοι στην Τανζανία. Ιερουργεί ο μητροπολίτης Μουάνζας Ιερώνυμος. Από εδώ.

Αξιοσημείωτο θεωρώ και τον τρόπο που μεταφέρθηκε η Ορθοδοξία στην Τανζανία, χωρίς η Ορθόδοξη Εκκλησία να επιδιώξει κάποια ιεραποστολική κίνηση.

Τη δεκαετία του 1960 (η χώρα τότε λεγόταν Τανγκανίκα και είχε ανεξαρτητοποιηθεί από την αγγλική κυριαρχία το Δεκέμβρη του 1961) λειτουργούσε στο βορρά ένα εργοστάσιο, στο οποίο εργάζονταν και ντόπιοι, αλλά και πολλοί Έλληνες μετανάστες και Ινδοί. Ανάμεσά τους ένας Κύπριος, ο Κωνσταντίνος Χατζηπαναγιώτου. Η καλοσύνη του συγκίνησε τόσο τους ντόπιους εργάτες, που όχι μόνο έγιναν φίλοι του, αλλά κάποια στιγμή τον ρώτησαν για τη θρησκεία του ελληνικού έθνους. Τότε εκείνος τους μίλησε για την Ορθοδοξία, λέγοντάς τους ό,τι ήξερε, χωρίς να έχει κάποιες ιδιαίτερες γνώσεις.

Ιδίως ένας ιθαγενής Τανζανός, ο Πολ Μπουντάλα, γοητεύτηκε τόσο, που άρχισε να τον πλησιάζει σε κάθε στιγμή ελεύθερου χρόνου και να τον ρωτάει διαρκώς, ακόμα και σε βάρος του φαγητού ή του ύπνου του. Ο Χατζηπαναγιώτου δεν μπορούσε να του ικανοποιήσει όλες τις απορίες του. Τελικά, ο Μπουντάλα τον παρακάλεσε να του μάθει ελληνικά, ώστε να διαβάσει για την Ορθοδοξία από ορθόδοξα βιβλία. Ο Κύπριος φίλος του, τότε, θυμήθηκε την ύπαρξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουγκάντα και του πρότεινε να στείλει εκεί ένα γράμμα.

Έτσι, οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Ουγκάντας έλαβαν με έκπληξή τους μια θερμή επιστολή, που εξελίχθηκε σε αλληλογραφία και συνοδεύτηκε από αποστολή βιβλίων στην Τανγκανίκα.

Το Δεκέμβρη του 1963 ο Ουγκαντέζος ιερέας π. Θεόδωρος Ναγκιάμα επισκέφτηκε το χωριό Kassamua, στη βόρεια Τανγκανίκα, κοντά στη Μουάνζα, όπου ζούσε ο ενδιαφερόμενος. Εκεί περικυκλώθηκε από μια ολόκληρη ομάδα φιλικών ιθαγενών, που όλη τη νύχτα τον ρωτούσαν για την Ορθοδοξία και συζητούσαν μαζί του. Λίγους μήνες αργότερα έλαβε επιστολή από τον Πολ Μπουντάλα, που τον ενημέρωνε ότι τριάντα άνθρωποι ήταν έτοιμοι να βαφτιστούν!

Η βάφτισή τους έγινε την Κυριακή των Μυροφόρων (2η Κυριακή μετά το Πάσχα) του 1964, στο οίκημα όπου ζούσαν οι εργάτες του εργοστασίου, με νονούς τον Κων. Χατζηπαναγιώτου και άλλους Έλληνες εργάτες. Ο Χατζηπαναγιώτου είχε κατασκευάσει μια κολυμπήθρα από χάλυβα, ενώ ο Πολ είχε μεταφράσει ο ίδιος τη θεία λειτουργία στα σουαχίλι, όπου και τελέστηκε εκεί στην τοπική αυτή γλώσσα για πρώτη φορά.

Σήμερα η Τανζανία έχει αμέτρητους ορθόδοξους χριστιανούς και τρεις επισκοπές, την επισκοπή Αρούσας & Κεντρική Τανζανίας, τη μητρόπολη Ειρηνουπόλεως, με έδρα το Νταρ ες Σαλαάμ (που σημαίνει, ακριβώς, Πόλη της Ειρήνης ή, ακριβέστερα, Οίκος Ειρήνης) και τη μητρόπολη Μουάνζας, στο βορρά. Οι τρεις αυτές επισκοπές, όπως και όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες στην υποσαχάρια Αφρική, επιτελούν όχι μόνο πνευματικό έργο, αλλά και τεράστιο κοινωνικό έργο.

Η συνέχεια

Τα χρόνια που ακολούθησαν, πρωτοπόροι Έλληνες ιεραπόστολοι ταξίδεψαν στην υποσαχάρια Αφρική, γνώρισαν και αγάπησαν τους αφρικανικούς λαούς και αγωνίστηκαν με πάθος, όχι μόνο για την ανάπτυξη της Ορθοδοξίας, αλλά και για την αναβάθμιση της ζωής των ιθαγενών πληθυσμών, που δοκιμάζονται ακόμη από τη φτώχεια, τους εμφύλιους πολέμους, τα δικτατορικά καθεστώτα, τις ληστρικές ομάδες και την αποστράγγιση του πλούτου των χωρών τους από τους σημερινούς αποικιοκράτες, τις πολυεθνικές εταιρίες (πολλοί από τους εμφύλιους πολέμους και τους δικτάτορες της σημερινής Αφρικής – αν όχι όλοι – υπάρχουν με τις ευλογίες των πολυεθνικών και των κρατών του δυτικού κόσμου, τα οποία αυτές ελέγχουν).

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, οι ορθόδοξοι ιεραπόστολοι αγωνίζονται για την Αφρική. Από τους πρώτους ήταν οι αγιασμένοι ιερομόναχοι Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, Χαρίτων Πνευματικάκις (φωτο από εδώ) και Κοσμάς Γρηγοριάτης, οι Όλγα Παπασαράντου και Σταυρίτσα Ζαχαρία ("Μάμα Σταυρίτσα") κ.ά., ενώ ακολούθησαν εκατοντάδες άλλοι, που μέχρι σήμερα έχουν δημιουργήσει ένα τεράστιο δίκτυο βοήθειας των αφρικανικών λαών. Πάρα πολλοί ορθόδοξοι εθελοντές, όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, συνεργάζονται με τις ιεραποστολικές μητροπόλεις και επισκοπές του πατριαρχείου Αλεξανδρείας, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε τομείς όπως η περίθαλψη, η εκπαίδευση, οι καλλιέργειες, οι γεωτρήσεις για νερό, η συμπαράσταση των φυλακισμένων, των γυναικών και των παιδιών και ένα σωρό έργα υποδομής. Σχολεία, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία (για τα ορφανά των τόσων πολέμων) κ.λ.π. οικοδομούνται από τους ορθόδοξους ιεραποστόλους στις πόλεις, αλλά και στις ζούγκλες και τις σαβάνες. Εκεί βρίσκουν καταφύγιο όχι μόνο χριστιανοί, αλλά άνθρωποι κάθε θρησκείας.

Είναι γνωστή η περίπτωση Ρεθεμνιώτη γιατρού, που επί σειρά ετών επισκέπτεται κάθε χρόνο την Ουγκάντα (και, τώρα, τη Ρουάντα), είτε μόνος είτε με συνεργάτες, προσφέροντας αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του. Επίσης ομάδες εθελοντών πηγαίνουν κι από τα Χανιά ["N": ο συντάκτης είναι Κρητικός, γι' αυτό γράφει ιδιαίτερα για τους Κρητικούς εθελοντές].

Ο π. Κοσμάς Γρηγοριάτης κατάγγελλε τη σύγχρονη αποικιοκρατία της οικονομικής εκμετάλλευσης γράφοντας: 

«Κάτω από τέτοια καταπιεστική μεταχείριση ο απλός Αφρικανός παραμορφώνεται, μετατρέπεται σε ασυνείδητο και άοπλο επαναστάτη, που μισεί τους πάντες και τα πάντα, μη γνωρίζοντας πού και ποιον να χτυπήσει, δεχόμενος από όλους βολές και τραύματα, ώστε χάνει τελικώς την ταυτότητά του, επειδή χάνει τον προσανατολισμό του. Σε αυτό το ψυχικό αδιέξοδο, που βρίσκεται ο Αφρικανός, θέλει και πρέπει να βοηθηθεί, να βρει τις θεϊκές ρίζες του, να γαληνέψει η ψυχή του, να συνδεθεί με τον Θεό, να αγαπήσει τον συνάνθρωπο και τότε, με ηρεμία και ησυχία, να αποφασίσει μόνος του για το μέλλον του».

Έγραφε επίσης: 

«Δεν χρειάζεται να μπολιάσουμε τον δικό μας πολιτισμό στο αφρικανικό σώμα με όλα τα παρεπόμενα καρκινώματα. Ο Αφρικανός έχει δικό του, πολύ αξιόλογο πολιτισμό, δική του κοινωνικότητα. Πρέπει όμως ο ιεραπόστολος να κοπιάσει πολύ, να τον ανακαλύψει και να τον εκχριστιανίσει». «Ο ιεραπόστολος πρέπει να ζήσει κοντά στους μαύρους, να μοιραστεί τα προβλήματά τους, να φάει μαζί τους στην καλύβα τους και να πεθάνει κοντά τους. Μόνο έτσι θα αγαπήσουν τον Χριστό»

(πράγματι, σκοτώθηκε σε τροχαίο και θάφτηκε στο Κονγκό, μέσα σε συγκινητικές εκδηλώσεις λαϊκού θρήνου).

[Τα παραθέματα προέρχονται από τη μελέτη του Ι. Λάππα «Η Αρχή της Προσαρμογής (της Σάρκωσης) στην ιεραποστολική σκέψη και πράξη του π.Κοσμά Γρηγοριάτη», που δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο].

Στην Αφρική εργάζονται δεκάδες ανθρωπιστικές οργανώσεις (ΜΗΚΥΟ), αλλά εργάζεται επίσης και η Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία, εκτός από το πολύτιμο ανθρωπιστικό έργο της, προσφέρει και κάτι ακόμη, μοναδικό: την ένωση του ανθρώπου με το Θεό, την αγιότητα – στις Ορθόδοξες Εκκλησίες των αφρικανικών χωρών συναντούμε πολλούς ιθαγενείς αληθινούς πνευματικούς αγωνιστές, ακόμη και ανθρώπους που εμφανίζουν σημάδια αγιότητας.

Να επισημάνουμε επίσης ότι οι ιεραποστολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες σε όλο τον κόσμο (στις χώρες της Αφρικής, αλλά και της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής) δεν έχουν χρήματα. Βασίζονται στη βοήθεια των ορθοδόξων χριστιανών των ανεπτυγμένων χωρών, μητροπόλεων και μοναστηριών, αλλά και των ιεραποστολικών κέντρων και οργανώσεων στην Ελλάδα, τις ΗΠΑ κ.α., που από το υστέρημα των μελών τους καλύπτουν όσο είναι δυνατόν τις οικονομικές ανάγκες των ορθόδοξων κοινοτήτων στον τρίτο κόσμο. Τέτοιες οργανώσεις είναι η Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, το Διορθόδοξο Ιεραποστολικό Κέντρο «Πορευθέντες», ο Ιεραποστολικός Σύνδεσμος «άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός», το Orthodox Christian Mission Center στις ΗΠΑ κ.ά.

Σήμερα στην Αφρική έχουμε εκατομμύρια ορθόδοξους χριστιανούς, εκατοντάδες Αφρικανούς ιερείς και αμέτρητους ιεραποστόλους και συνεργάτες της ιεραποστολής, που βρίσκονται σε συνεργασία με τις ειρηνικές Αφρικανικές φυλές, αλλά και διακινδυνεύουν από τις βίαιες ομάδες και τις σκληρές κυβερνήσεις. Το πατριαρχείο Αλεξανδρείας διαθέτει τέσσερις μαύρους επισκόπους και ένα Άραβα. Όλοι οι υπόλοιποι επίσκοποί του είναι Έλληνες.

Οι μαύροι αυτοί επίσκοποι είναι ο Ουγκάντας Ιωνάς, ο Μουάνζας (στα βόρεια της Τανζανίας) Ιερώνυμος, ο Μπουρούντι και Ρουάντας Ιννοκέντιος και ο Νιτρίας Νεόφυτος, ενώ ο Άραβας είναι ο Νουβίας Νάρκισσος (Νότιο Σουδάν) ["Ν": Πλέον (2018) ο επίσκοπος Νεόφυτος υπηρετεί στην Κένυα, το ίδιο και ο Αφρικανός επίσκοπος Αθανάσιος Ακούντα (η Κένυα έχει τρεις επισκοπές, οι δύο με Αφρικανούς επισκόπους - και το πατριαρχείο Αλεξανδρείας έχει πέντε μαύρους επισκόπους) ενώ ο π. Νάρκισσος είναι μητροπολίτης Γκάνας]. Θυμάμαι μια φράση του π. Νάρκισσου, από την περιοδεία του στη σπαραγμένη από τους πολέμους περιοχή του Σουδάν. Ιερουργούσε, αλλά δεν είχε θυμιατό. Βρήκε κάπου ένα πεταμένο καλάσνικοφ. Και γράφει: «Άναψα τα καρβουνάκια στην άκρη του γεμιστήρα του καλάσνικοφ, έβαλα το λιβάνι και θύμιασα τους ανθρώπους»…

Σχόλιο στην αρχική ανάρτηση (εδώ):

Δεν πρέπει να ξεχνάμε το Σπύρο Χαγκαμπιμάνα, που από τις 27 Ιουλίου 2015 συνελήφθη, φυλακίστηκε και υποβλήθηκε σε βασανιστήρια στο Μπουρούντι (ένα μικρό κράτος της Αφρικής, που βρίσκεται στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου), επειδή, ως αξιωματικός της αστυνομίας, αρνήθηκε να ασκήσει βία ενάντια σε άοπλους διαδηλωτές!!
Είναι ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες μαύρους Αφρικανούς που έχουν γίνει ορθόδοξοι χριστιανοί τις τελευταίες δεκαετίες, βρίσκεται ακόμα στη φυλακή και πιθανόν να θανατωθεί – και να γίνει, ασφαλώς, έτσι μάρτυρας και άγιος.
Είναι ένας άνθρωπος που πήρε στα σοβαρά αυτά που διδάσκουν, δεκαετίες, τώρα, οι ορθόδοξοι ιεραπόστολοι στην Αφρική. Τα πήρε στα σοβαρά και τα εφάρμοσε, όταν ήξερε πως έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα στη ζωή του και στη διδασκαλία του Χριστού και των αγίων μας.
Για την απελευθέρωσή του (έχει σύζυγο που φυγοδικεί και μικρό παιδί) διενεργείται ψήφισμα στο διαδίκτυο. Δείτε, παρακαλώ, εδώ.
Παρακαλώ, ας τον υποστηρίξουμε, κάνοντας κι εμείς ένα μικρό δώρο στην Αφρική, δώρο που επιστρέφει σε μας, προς όφελος της ψυχής μας!
Ευχαριστώ...  
Σημ.: Ο αδελφός απελευθερώθηκε τον Ιανουάριο 2016. Δείτε εδώ, στο τέλος της ανάρτησης.

Πηγές: 

• Stephen Hayes, «Orthodox Mission in Tropical Africa», στο http://grforafrica.blogspot.gr/2015/07/orthodox-mission-in-tropical-africa.html.

• «Natives Africans bishops in the Orthodox Church», στο http://grforafrica.blogspot.gr/2015/08/native-africans-bishops-in-orthodox.html.
• π. Θεοδώρου Ναγκιάμα, μετέπειτα μητροπολίτη Ουγκάντας, «THE AFRICAN ORTHODOX CHURCH – ORTHODOXY IN TANGANYIKA», στην ιστοσελίδα της μητρόπολης Μουάνζας: http://www.orthodoxytz.com/Tanganyika.asp.
• Ιερομονάχου Δαμασκηνού (Κρίστενσεν), «π. Σεραφείμ Ρόουζ, Η ζωή και τα έργα του», εκδ. Μυριόβιβλος, τ. Γ΄, 2009, σελ. 181-182 και 452-453.
• «Πρωτοπόροι Έλληνες Ιεραπόστολοι στην Αφρική», στο http://o-nekros.blogspot.gr/2012/12/blog-post_806.html.
• «African Initiated Church», στο https://en.wikipedia.org/wiki/African_initiated_church.
• Μητροπολίτη Καρθαγένης (της Β. Αφρικής) Χρυσοστόμου, «Το πρόβλημα των αιρέσεων στην Ορθόδοξη Αφρική», στο http://www.egolpion.com/AC27BFDE.el.aspx [εκεί βλ. επισημάνσεις για τις «Ανεξάρτητες Αφρικανικές Εκκλησίες», αλλά και για τη σχέση δυτικών ιεραποστόλων (μισσιονάριων) και αποικιοκρατίας].
• «Αρχιεπίσκοπος Τιράνων Αναστάσιος» (Wikipaideia)
• Ι. Δ. Λάππα «Η Αρχή της Προσαρμογής (της Σάρκωσης) στην ιεραποστολική σκέψη και πράξη του π. Κοσμά Γρηγοριάτη», στο oodegr.com/oode/ierapostoli/genika/sarkwsi_1.htm.
• Νουβίας Νάρκισσου, «Εμπειρίες και βιώματα από το Νότιο Σουδάν», στο http://ierapostoles.gr/.
• Martin Ritsi, «A Mission without a Missionary», στην ιστοσελίδα της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Τανζανίας, http://www.orthodoxytz.com/MissionInEastAfrica.asp.
• «Christina Mothapo’s funeral», στο https://khanya.wordpress.com/2015/07/11/christina-mothapos-funeral/.
• «George Alexander McGuire»,  στο http://orthodoxwiki.org/George_Alexander_McGuire.
• «Αϊτή», στο https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%8A%CF%84%CE%AE

Παρακαλώ και:

Επιστολή ορθόδοξου χριστιανού προς τους αδελφούς μας Ινδιάνους

Starets Silouane un moine du Mont-Athos: D'après la biographie du Père Sophrony (French) Album // The Life of st Silouan the Athonite in comic book

 

amazon.com

J'ai trouvé ce livre par hasard parce que le prénom de ma petite fille peut -être souhaité le jour de la Saint Silouane le 24 septembre
Ce starets Silouane né en en 1866 et décédé en 1938 a été canonisé en 1987 par l'église orthodoxe russe, simple moine, merveilleux moine "rempli de douceur" écrira Nicolas Vélimirolitch.. Les illustrations de Gaëtan Evrad faites à partir de documents de monastères sont magnifiques, très douces dans leurs coloris et formes;
C'est son histoire racontée en BD Il vit dans une famille pauvre paysanne mais croyante. Il a 4 frères et 2 sœurs et à l'âge de 4 ans lors de la visite d'un marchand il dit" quand je serai grand, j'irai chercher Dieu par toute la terre". Le temps passe il oublie cette parole. Il vit comme beaucoup, il est fort, un jour où il a un peu trop bu il se bat violemment. Un jour il fit un étrange rêve, il a entendu la voix de Marie.
Il changea de vie, il appris que Dieu pouvait pardonné même à un meurtrier ( il venait d'en rencontré un qui avait été pardonné par Dieu de son crime). Devenir moine lui revint en force. Il fit six années de service militaire . Il fut très estimé pendant son service militaire...je vous laisse découvrir la suite... IL a été canonisé en 1987 et présenté comme docteur apostolitique et prophétique de l'eglise et du peuple chrétien. 

In England

I found this book by chance because the name of my little daughter can be desired on the day of Saint Silouane on September 24
This starets Silouane born in 1866 and died in 1938 was canonized in 1987 by the Russian Orthodox Church, simple monk, wonderful monk “filled with sweetness” will write Nicolas Vélimirolitch...

The illustrations of Gaëtan Evrad made from monastery documents are magnificent, very soft in their colors and shapes; It is his story told in comic book He lives in a poor peasant but believing family. He has 4 brothers and 2 sisters and at the age of 4 when visiting a merchant he says “when I grow up, I will go to seek God all over the earth”. 

Time passes, he forgets that word. He lives like many, he's strong, a day when he drank a little too much he fights violently. One day he had a strange dream, he heard the voice of Mary. He changed his life, learned that God could forgive even a murderer (he had just met one who had been forgiven by God for his crime. Becoming a monk returned to him in strength. He had six years of military service. He was very esteemed during his military service... I let you discover the rest... He was canonized in 1987 and presented as apostolitic and prophetic doctor of the Church and the Christian people.

Voir aussi

Saint Siluan of Mount Athos - Three wonderful publications in Swahili, Kikuyu and Masai...

 

 

 

The miraculous icon of Panagia Myrtidiotissa ("of the Myrtle Tree"), Kythera, Greece (September 24) 

On the End of September in the Orthodox Church...

 
Monastery of Saint Silouan the Athonite in Saint-Mars-de-Locquenay, France

Holy Patriarchal And Stavropegic Monastery Of Saint John The Baptist In Essex, England

 

  

Elder Tychon the Athonite
The Last Days of Elder Tychon the Athonite
Γέροντας Τύχων, η αγνή ψυχή των δασών

Elder Tychon. Photo from here

Theosis, St. Silouan and Elder Sophrony
A Deer Lost in Paradise
LIVE, BEYOND THE LIMITS!

 

Περιοδικό "Εξωτερική Ιεραποστολη", τεύχος 250, παρηγοριά & αγωνία από τον Ευαγγελισμό της Οικουμένης! // The new summer issue of the Orthodox Mission magazine.

 

Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής

Με τη χάρη του Θεού, το τριμηνιαίο περιοδικό μας “Εξωτερική Ιεραποστολή” συμπληρώνει 250 τεύχη απρόσκοπτης και συνεχούς κυκλοφορίας.

Στο νέο τεύχος Σεπτεμβρίου μπορείτε να διαβάσετε νέα και ανταποκρίσεις από 12 ιεραποστολικά κλιμάκια.

• Πώς ξεκίνησε η Ιεραποστολή μεταξύ των Μαορί της Νέας Ζηλανδίας;
• Τι έκανε η Ιεραποστολή μας στο Ναϊρόμπι για να βοηθήσει τον κόσμο κατά τη διάρκεια του lockdown λόγω της πανδημίας;
• Ποιες είναι οι προοπτικές ανάπτυξης της Ορθόδοξης Ιεραποστολής στην Μπουρκίνα Φάσο;
• Ποιος είναι ο νέος επίσκοπος Κισούμου, επί κεφαλής της Ιεραποστολής μας στα ανατολικά της λίμνης Βικτωρίας;
• Ποιος ο νέος ιεραποστολικός αγρός του Ερμόλαου Ιατρού στην Τανζανία;

Αυτά και άλλα πολλά στο τεύχος που έχετε στις οθόνες σας. Ξεφυλλίστε το, διαβάστε το, διαδώστε το.

Σας προσκαλούμε να το διαβάσετε δωρεάν εδώ! 

 

The new summer issue of the Orthodox Mission magazine is out with news and reports from 14 missionary regions in Africa, Asia and the Pacific.

• Why is the Tongan Orthodox mission looking for a priest?
• How do our missions in Africa and Indonesia experience the COVID-19 pandemic?
• How did the Ugandan Orthodox church celebrate its centennial?
• What finally happened to the sick boy who was hospitalized in Toliara?
• New Orthodox Parish in Burkina Faso.
  

These and many more in the issue at hand. Read it online. Share it with your friends.

You can read it free here:

ierapostoli.wordpress.com

https://orthodoxmission.org.gr/

See also

Ορθόδοξη Ιεραποστολή - Orthodox Mission -Mission Οrthodoxe – Misión Ortodoxa – Missão Ortodoxa – Missione Ortodossa – православная миссия - Misiunea Ortodoxă - 东正教使命 – रूढ़िवादी मिशन 

 

Ουγκάντα – Κένυα: Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Αφρικής 

 

Ο Χριστός στην Ασία

 

Ο Χριστός στα βάθη της Ασίας

 

Ο Χριστός στην Αφρική 

 

Όλες οι θρησκείες έχουν τον ίδιο Θεό; 

 

Ορθόδοξες ρίζες στη Δύση 

The Universal Exaltation of the Precious and Life-Giving Cross (September 14)

 

 

Patriarch of Alexandria: "From the Holy Cross springs love and hope"

For the content of the Feast read here.

BELIEVERS DO NOT DIE BUT HAVE ETERNAL LIFE 

– Homily on Sunday before Exaltation of the Holy Cross
September 13, 2020 Ssengendo James Leave a comment
Uganda Orthodox Church

It is 22nd Lord’s Sunday from resurrection. But it falls in the week, when we shall have the exaltation of the Holy Cross. For the Precious Cross of our salvation is exalted on 14th September every year. Therefore, the readings of the 22nd Lord’s Sunday are kept aside, and instead of them we use the appointed readings of the Sunday Before the Exaltation of the Cross. Gal 6:11-16. Jn3:13-17.
Today, on the Sunday before the Exaltation of the Precious Cross, we learn in preparation about the meaning of the Cross in our life, as members of the salvation work of Christ, the Word and Son of God the Father, in the Holy Spirit. Compare the related passages, like: Mt 10:38; 16:24. Mk 8:34. Lk 9:23; 14:27. Jn 19:17. Ro 5:10. 1 Cor 1:18, 23 – 24. Col 1:20, 22. Nu 21:8-9.
When we gather all the above passages and internalize them, surly then we understand that, the modern Christians who reject the Cross from their life are totally wrong and heretical.
The teaching of Christ is very clear. “No one has ever gone into heaven (and returned) except the one who came from heaven – the Son of Man. Just as Moses lifted up the snake in the desert, so the Son of Man must be lifted up, that everyone who believes in Him may have eternal life”. Jn 3:13 -15. Nu 21: 8-9.

Uganda (here)

We must conceive the meaning of this passage in context of the entire chapter Jn 3. And we should not isolate the chapter (introducing the fact) from the whole Biblical teaching. In this chapter, besides baptism of recreation, Christ establishes the Cross also as the central mystery, for the kingdom of God to come on earth. Mt 4:17, 23; 6:10. He reconciles us (if we believe) to God the Father in the Holy Spirit, through His sacrifice on the Cross, death, burial and resurrection, after three days.
The teaching of Apostle Paul deepens the Cross in the life of Christians, according to the teaching of Christ himself. “May we never boast except in the Cross of our Lord Jesus Christ, through which the world has been crucified to us, and ourselves to the world”. Gal 6:14. This is meant not in exterior but interior (spiritual) activities of our recreation into new beings, as believers in eternal life. For believers in eternal life do not die spiritually, but participate in eternal life from here on earth.

 

Celebrating Sunday Before the Universal Exaltation of the Holy Cross in Sierra Leone

"When Christ lived as a man on the earth, similarly now too He is always close to us in order to lead us victoriously to the glory of the Resurrection, of the Kingdom of the Father and of the Son and Holy Spirit"

By His Eminence Archbishop Serafim Kykotis

Greek Orthodox Archbishopric of Zimbabwe

Today’s Gospel extract reminds us of an amazing event, which occurred 1500 years before Christ’s crucifixion. In point of fact, the book of Holy Scripture, Numbers, the 21, refers to the event where after the Israelite People were released by the Egyptians and though they had returned to their native country, in the desert where they found themselves, they began to complain strongly against Moses despite the fact that God in a miraculous way had fed them with “manna”. Their ingratitude and faithlessness however is punished immediately. Poisonous snakes scattered death everywhere. The desert where the ungrateful ones found themselves – the thankless and faithless Israelite – was transformed into a place of pain, anguish and death. The Jews then run to Moses in repentance and ask for help. They plead with him and entreat him to mediate on their behalf that God will take pity on them. Then God, as the Holy Scriptures tells us, orders Moses to make a copper snake and to raise it onto a tall stick in the midst of the people. In continuation, the Israelite People received the instruction that when a poisonous snake bit them, they should fix their sight on the copper snake and they would be saved.

And thus, it happened. The Israelite sight towards the copper snake neutralized the power of the poisonous snakes. Thus the Israelite People were saved.

Christ reminds us of this story, making it parallel to his ascent on the cross, so that whoever believes in Him will be saved. After this event from the Old Testament, the course of the redemptive work it outlined and stressed, which God’s offers to man through his only begotten Son, our Lord Jesus Christ. This is the reason besides that this event is referred to by Christ and especially the Sunday before the elevation of the Holy Cross, we are going to celebrate tomorrow.

From within this event, the Jews above all are distinguished who represent man, the snakes are identical to sin and the copper snake foreshadows the Cross of Christ.

It is well known from the first book of the Old Testament, the book of Genesis, that God has established man as the King and Lord of the whole of creation. He adorned him with logical intellect to think, to speak and to progress. However, instead of man declaring his boundless gratitude to his wise creator, he distanced himself. He infringed God’s commandment with the direct consequence of beginning to taste the bitter harvest of his demise. The original sin of the first created people, due to the unity of human nature, had abolishing consequences for the entire human race in the sense that now, every descendant of Adam and Eve, was born with the propensity and inclination to be attracted by evil, to take pleasure in wrongdoing and to live in sin. Here is the beginning of our ecological negative activities as humans destroying the holy whole Creation of God as a gift of God for the whole Humanity and for the future generations.

Tanzania (here)

In front of the exiled Paradise, there spreads a boundless and stormy sea which creates uncertainty, anguish, struggles, illnesses, misfortunes, troubles, sweat, pains and calamities without the possibility of deliverance existing – everywhere there is pain and death. From man’s life, orientation was missing, which would lead them to the harbor of salvation.

The few enlightened however were certainly not missing from God’s chosen people who constituted the means of communication between God and man. But even they were not listened to by the masses because every type of snake, the different transgressions had become the content of their life.

Just as the poison of the snakes brought about death to the Jews, so too sin brought about death to the human soul, it darkened and distorted man’s mind, it lightened his will, it dissolves the institution of the family, it waters people with glasses full of grief and bitterness, it dissolves every hope man has, thus becoming the captive of some passion. This was the wretched situation the people found themselves to be in my beloved before the coming of Christ to the world. But in this situation before Christ, continue to be those who live far from Christ – that is, all those who continue to be enslaved and bound to their passions, those who are without the intention of repentance and insist on living in the state of their sin. God’s boundless love dragged man away from the fall of death, from the anxiety of life, from sin, pain and misfortune. God offered deliverance to all the people. “For God so loved the world, that he gave his only begotten son, so that whoever believes in him does not perish but has eternal life”.

Thus today’s Gospel tells us that Christ came to the world and was crucified so that “whoever believes in him will not perish but will have eternal life.” This event as we have seen was first modeled in the Old Testament when Moses raised the copper snake and the Jews were saved from the poisonous snakes, when they looked upon it with faith. Thus, whoever believes and is united with Christ who was raised on the cross, is saved from death. He has eternal life Christ conquered death.

Contemporary society avoids speaking about death. It is afraid that it might perhaps create fearful emotions and oppressiveness in man. This stance however constitutes an error because under no circumstance does flight constitute a real solution. In opposition, Christian upbringing takes a stance where death is concerned. It speaks about it and it leads to victory in opposition to it. Death connects man with Christ-and it makes him through God’s grace, Immortal.

 Kenya (here)

Finally, the drama of death is clearly a human drama, which is only solved when man is united to the incarnate Christ. Then there is no death, because death for man who lives in Christ constitutes a crossing, which leads him to immortality: “Christ has risen from the dead, by death trampling upon Death, and has bestowed life to those in the tombs.

Christ’s death made eternal life a gift for us. Man’s salvation was realized upon the cross at Golgotha. Christ’s sacrifice delivered humanity. It offered an authentic situation, all the values that uplift man to the sphere of God’s Kingdom, truth, love, freedom, peace and furthermore he gave to every man the power to reach Godliness and to become equal to God through grace.

Two thousand years have passed my beloved, from the time when the cross was raised at Golgotha. Man however has not utilized the possibilities, which God offered him. He scorned this Godly love. He refused to implement the truth, which Christ brought to the world. He drove himself to a new distance. Instead of reaching godliness, traveling the road of grace, he reached the godliness of material things, following the road of perfecting himself. Man of our age set himself up as an idol and he became enslaved to his passions. On the matter of material progress and economic prosperity he has the inclination to sacrifice everything, even his soul. Thus contemporary man, despite his technological achievements and his material conquests feels restless and tired. His stomach is full but his soul is empty. He sees that destruction is advancing and he makes no effort to stop it. Disillusioned by everyone and everything, he has allowed every possibility of resistance to become paralyzed within himself and he had believed that everything for him now has become lost. This is the tragic mistake of contemporary man - his despair and his indifference.

We must never forget that then when Christ lived as a man on the earth, similarly now too He is always close to us in order to lead us victoriously to the glory of the Resurrection, of the Kingdom of the Father and of the Son and Holy Spirit. God gave us everything. He gave and he gives everything abundantly to the good and the evil. He sends His goods to the just and unjust He raises His sun on the sly and on the good. He loves friends and enemies. In the same manner, God wants us also to give. He wants us to give to our fellow human beings kindness, love, justice and humility. He wants us to give to others consolation, hope and joy. He wants us to give the good example of a Christian life. We must give way to rage, light to darkness, truth to lies, freedom to tyranny. He wants us to give like Him without calculations, without self-interest without violence. Each giving of this nature is also an ascent, a transformation, an orientation that leads to the Christian orientation of mankind. This is why the commandment of love towards every person is placed precisely after the commandment of our love towards God.

By omitting to give our love to our neighbors, we omit to declare our love to Christ.

However, under no circumstance should we upset the content of our love with the acceptance and supporting of erroneous and catastrophic views, but oppositely, with our resistance of these. The whip, which Christ used in the temple to drive away those who did not respect God, was an act of love.

"Official opening and blessings of our brand new beautiful kindergarten in Waterloo..." Sierra Leone